Samen werken aan een veilige, gezonde en duurzame leefomgeving?
- BezoekadresKelvinbaan 40 (2e etage), 3439 MT Nieuwegein
- PostadresPostbus 1475, 3430 BL Nieuwegein
- Telefoon030-2311377
- E-mailinfo@lbpsight.nl
9 oktober 2019
Gevolgen PFAS voor baggerwerk en grondverzet
Het baggerwerk in Nederland ligt grotendeels stil vanwege het fenomeen PFAS. Ook het grondverzet stagneert inmiddels op grote schaal. Dit heeft grote gevolgen: bouwprojecten lopen vertraging op, wateroverlast is een zorg door het uitblijven van noodzakelijk baggerwerk, de veiligheid van scheepvaartverkeer komt in het gedrang vanwege te ondiepe vaarwegen en faillissement en massaontslag dreigt onder baggeraars, grondverzetsbedrijven en hoveniers. We kunnen voor u uitzoeken of de PFAS-problematiek ook uw project raakt. Is dit het geval? Dan geven we u advies en ontzorgen we u waar mogelijk.
WAT ZIJN PFAS?
De afkorting PFAS staat voor poly- en perfluoralkylstoffen. Dit zijn door de mens gemaakte stoffen die van nature niet in het milieu voorkomen. Er zijn meer dan 6000 verschillende PFAS, waarvan PFOS, PFOA en HFPO-DO (GenX) de bekendste zijn. PFAS worden al sinds de jaren ‘70 gebruikt. Producten waar PFAS in voorkomen zijn bijvoorbeeld teflonpannen, blusschuim en cosmetica.
HET RIVM heeft de PFAS opgenomen op de lijst met zeer zorgwekkende stoffen vanwege mogelijke risico’s voor de gezondheid en het ecosysteem. De bovenste meter van de bodem in heel Nederland is verdacht op het voorkomen van PFAS. De stoffen zijn ook aangetoond in diepere bodemlagen, grondwater, oppervlaktewater en drinkwater. De mogelijkheden om PFAS-verontreinigingen te saneren zijn nog beperkt.
TIJDELIJK HANDELINGSKADER
Op dit moment vindt onderzoek plaats om te komen tot een definitief beleid en normering voor PFAS. Op 8 juli 2019 is een tijdelijk handelingskader PFAS opgesteld met voorlopige toepassingsnormen. De gevolgen van het tijdelijk handelingskader blijken groot:
- Onderzoek naar PFAS in de bodem is voor verdachte bodemlagen verplicht bij baggerwerk en voorgenomen grondverzet.
- Er zijn op dit moment maar een beperkt aantal laboratoria die PFAS-analyses kunnen uitvoeren.
- Signalen uit het werkveld geven aan dat 85% van de PFAS-analyseresultaten boven de strengste toepassingsnorm liggen.
- Het meeste baggerwerk in Nederland ligt stil en ook het grondverzet stagneert op grote schaal.
- De meeste grondbanken nemen geen grond aan die niet geanalyseerd is op PFAS, maar ook geen grond waarin PFAS boven de toepassingsnorm zijn aangetroffen.
- Vergunningen van stortlocaties/reinigers zijn vaak (nog) niet aangepast op het accepteren en verwerken van PFAS-houdende grond.
- Er is veel onrust en onduidelijkheid over wat wel en niet mag.
- Grond wordt niet meer ontgraven en/of bedrijven of projectontwikkelaars blijven zitten met partijen grond of bagger die ze nergens kwijt kunnen.
WAT MAG NIET MEER?
- Er mogen geen verdachte partijen grond of bagger worden toegepast die niet zijn geanalyseerd op PFAS.
- Bij overschrijding van de strengste toepassingsnorm voor PFAS mag een partij grond of bagger nergens toegepast worden zonder aanvullend onderzoek.
- Er mag voor verzet van verdachte partijen grond of bagger geen gebruik meer gemaakt worden van de bodemkwaliteitskaarten.
- Het vrij verspreiden van baggerslib op de kant wordt niet meer toegestaan.
WELKE MOGELIJKHEDEN VOOR VERZET VAN PFAS-HOUDENDE GROND ZIJN ER DAN NOG WEL?
Enkele gemeenten maken voor PFAS gebruik van de mogelijkheid om minder strenge normen te hanteren om stagnatie van grondverzet te voorkomen. Een overleg met de milieudienst of gemeente kan dus deuren openen voor grondverzet op basis van dit soort gebiedsspecifiek beleid.
Met een PFAS-bodemonderzoek op de toepassingslocatie kunnen minder strenger normen gehanteerd worden voor grondverzet. Vindt er geen verslechtering van de bodemkwaliteit plaats? Dan is toepassing vaak mogelijk.
Er zijn enkele grondbanken in Nederland die wel met PFAS verontreinigde grond opslaan.
De mogelijkheid ‘tijdelijke uitname van grond‘ is een derde optie. In dat geval is doorgaans niet nodig om de kwaliteit van de vrijkomende grond vast te stellen. Toch zijn er gemeentes die bij tijdelijke uitname ook PFAS-analyses eisen.
PFAS BIJ OMGEVINGSVERGUNNING, BESTEMMINGSPLANWIJZIGING & EIGENDOMSOVERDRACHT
Is de locatie verdacht op het voorkomen van hoge gehalten aan PFAS? Dan is een onderzoek op PFAS verplicht voor de aanvraag van een omgevingsvergunning, een bestemmingsplanwijziging of een eigendomsoverdracht. Ook als bij de voorgenomen activiteiten grondverzet plaatsvindt, zijn PFAS-analyses nodig. In andere situaties luidt het advies om met het bevoegd gezag af te stemmen of onderzoek op PFAS noodzakelijk is.
WAT KAN LBP|SIGHT VOOR U BETEKENEN IN DE PFAS-PROBLEMATIEK?
- Wij adviseren u over de mogelijkheden en onmogelijkheden van grondverzet binnen uw project en geven aan wanneer bodemonderzoek naar PFAS nodig of verplicht is. Wij gaan daarbij ook in gesprek met de milieudienst of gemeente om de lokale mogelijkheden voor grondverzet te verkennen.
- Bij een aanvraag om een omgevingsvergunning, bestemmingsplanwijziging of eigendomsoverdracht zoeken we voor u uit of bodemonderzoek naar PFAS noodzakelijk is en wat de risico’s zijn van een eventuele PFAS-verontreiniging voor het huidige of toekomstige gebruik van een locatie. Daarbij overleggen we ook met het bevoegd gezag.
- Als er bodemonderzoek naar PFAS nodig is, zetten we dit uit bij een van onze samenwerkingspartners.
Wilt u ons inschakelen of meer weten? Neem dan contact op met Dirk-Jan Simons.